انواع نیروگاه خورشیدی متصل به شبکه

انواع نیروگاه خورشیدی متصل به شبکه( آذر 1401)

نیروگاه های خورشیدی (فتوولتائیک) متصل به شبکه ، در قالب خرید تضمینی برق و طی قراردادهای بلند مدت (20 ساله) با سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهینه سازی مصرف انرژی (ساتبا) احداث و مورد بهره‌برداری قرار می گیرند . این نیروگاه ها از رنج چند کیلووات تا حداکثر 25 مگاوات بوده و برای مقادیر بالاتر از 25 مگاوات با اخذ مجوزهای خاص امکان پذیر می‌یاشد. برق تولیدی این نیروگاه‌ها به شبکه های برق تزریق شده ، بهای انرژی تولیدی در بازه های یک ماهه و دو ماهه توسط ساتبا به حساب سرمایه‌گذاران  واریز میگردد.

نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت کمتر از 100 کیلووات که به عنوان نیروگاه خورشیدی خانگی نیز شناخته می‌شوند و در ذیل به تفصیل توضیح داده می‌شود عمدتا بر روی پشت بام منازل یا کارگاه‌های صنعتی یا واحدهای تجاری نصب می‌شوند از این رو در محاسبه سرمایه‌گذاری مورد نیاز آنها هزینه‌ای برای تامین زمین منظور نمی‌شود که همین امر کاهش قابل توجه هزینه‌های سرمایه‌گذاری و همچنین هزینه‌های بهره‌برداری آنها را باعث شده است. در مقایسه با نیروگاه‌های مقیاس بزرگ انرژی تولیدی این نیروگاه‌ها 30 درصد گرانتر خریداری می‌شود ضمن اینکه هزینه‌های تعمیرات و نگهداری آنها نیز نسبتا ناچیز و صرفا محدود به نظافت  پنل ها می‌شود.

نیروگاه‌های برق خورشیدی خانگی

عقد قرارداد خرید تضمینی برق این نوع نیروگاه‌ها  مشروط به داشتن انشعاب برق می‌باشد. حداکثر ظرفیت قابل احداث در این طرح 100 کیلووات بوده اما میزان دقیق آن بر حسب ظرفیت انشعاب برق تعیین می‌گردد. با رعایت سقف ظرفیت نیروگاه به میزان 200 کیلووات، هر متقاضی مجاز به احداث نیروگاه خورشیدی تا دو برابر ظرفیت انشعاب برق خود می‌باشد. بهای پایه هر کیلووات ساعت انرژی الکتریکی بر حسب ظرفیت نیروگاه به صورت ذیل تعیین می‌گردد.

نرخ پایه قرارداد نیروگاه برق خورشیدی خانگی
ظرفیت نیروگاه بهای پایه هر کیلووات ساعت انرژی تولیدی (آبان 1401) تغییر نسبت به آخرین نرخ
کمتر از 20 کیلووات 17500 ریال 20 درصد افزایش
کمتر از 200 کیلووات 12540 ریال 30 درصد افزایش

قرارداد خرید برق این نیروگاه ها به صورت 20 ساله بوده و توسط وزارت نیرو تضمین می گردد. در تمام طول دوره بهره‌برداری ، نرخ خرید پایه بر مبنای دو عامل تغییرات ارزی و نرخ تورم سالیانه بروز رسانی خواهد شد. برای اطلاع از نحوه تاثیر ضراب افزایش نرخ ارز و تورم سالیانه در محاسبات صورتحساب نیروگاه خورشیدی این مقاله را مطالعه فرمایید. همچنین بعد از سال دهم ، 30 درصد از بهای نرخ پایه قرارداد کسر خواهد شد. میزان درآمد سالیانه و ظرفیت انشعاب مورد نیاز برای احداث این نیروگاه‌ها به شرح جدول ذیل می‌باشد :

حداقل ظرفیت انشعاب و درآمد سالیانه نیروگاه برق خورشیدی خانگی
ظرفیت نیروگاه حداقل انشعاب مورد نیاز تولید سالیانه درآمد سالیانه
5 کیلووات تکفاز 15 آمپر 9 مگاوات ساعت 157 میلیون ریال
10 کیلو وات تکفاز 25 آمپر 18 مگاوات ساعت 314 میلیون ریال
15 کیلووات سه فاز 10 آمپر 27 مگاوات ساعت 471 میلیون ریال
20 کیلووات سه فاز 15 آمپر 37 مگاوات ساعت 645 میلیون ریال
30 کیلووات سه فاز 25 آمپر 54 مگاوات ساعت 894 یلیون ریال
50 کیلووات سه فاز 32  آمپر 90 مگاوات ساعت 1489 میلیون ریال
100 کیلووات سه فاز 75 آمپر 182مگاوات ساعت 3013 میلیون ریال
200 کیلووات سه فاز 150 آمپر 365 مگاوات ساعت 6045 میلیون ریال

قیمت احداث یک نیروگاه برق خورشیدی خانگی به عوامل متعددی بستگی دارد که هر یک از عوامل بر هزینه تمام شده نیروگاه تاثیر بسزایی خواهد داشت. ارائه یک رابطه ریاضی که بتوان بر اساس آن  بر مبنای صرفا ظرفیت نیروگاه قیمت تمام شده مورد نیاز برای احداث آنرا تعیین کرد بسیار دشوار است اما می‌توان بر مبنای روابط موجود در بازار و دیگر شرایط موجود رابطه‌ای منطقی بین ظرفیت احداث نیروگاه و قیمت تمام شده آن ارائه داد. به طور کلی قیمت تمام شده نیروگاه برق خورشیدی خانگی متاثر از عوامل ذیل خواهد بود:

 

  • ظرفیت نیروگاه : با افزایش ظزفیت نامی نیروگاه خورشیدی، هزینه سرمایه‌گذاری هر واحد واحد توان نیروگاه کاهش می‌یابد. این موضوع متاثر از کاهش قیمت فروش سازندگان و هزینه‎‌های حمل و نقل می‌باشد.
  • استانداردها و الزامات فنی: بخشی از هزینه های احداث یک نیروگاه برق خورشیدی خانگی متناسب با استانداردها و الزامات فنی مورد تائید شرکت توزیع برق بوده که می تواند هزیه نهایی احداث نیروگاه را به میزان قابل توجهی تغییر دهد.
  • برند تجهیزات: دامنه تغییرات قیمت تجهیزات نیروگاه خورشیدی با نوع برند تجهیزات انتخابی دارای نوسان زیادی بوده و همین امر می‌تواند قیمت تمام شده نیروگاه را تا چند برابر کاهش یا افزایش دهد.
  • وضعیت سازه: نیاز یا عدم نیاز یک نیروگاه خورشیدی خانگی به سازه برای نصب پنل‌ها خود بخشی از هزینه های احداث نیروگاه را دچار تغییر خواهد کرد. در برخی موارد نصب پنل‌های خورشیدی بدون نیاز به سازه بر روی سقف شیروانی شیب دار انجام می‌شود.
  • مساحت نیروگاه: اگر چه مساحت یک نیروگاه به ظاهر در هزینه های نهایی آن تاثیرگذار نیست، اما در مواقعی که بین اینورتر و نقطه اتصال (PCC) فاصله قابل توجهی وجود داشته باشد، هزینه‌های کابل کشی برای اتصال نیروگاه به شبکه برق به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. این موضوع مخصوصا برای متقاضان احداث نیروگاه خورشیدی متصل به شبکه در ساختمانهای مسکونی ویلایی رخ می‌دهد.
  • نحوه اتصال به شبکه: مطابق دستورالعمل‌های ساتبا، اتصال اکثر نیروگاه‌های خورشیدی متصل به شبکه کمتر از 100 کیلووات به سطح ولتاژ فشارضعیف انجام می‌شود. نحوه اتصال به شبکه بر حسب شرایط ملک متقاضی و توپولوژی شبکه برق متغیر می‌باشد. در ساده‌ترین و  البته کم هزینه‌ترین حالت، نیروگاه احداثی از طریق یک کابل سرویس برق به شبکه فشار ضعیف هوایی متصل می‌شود. در دیگر موارد ممکن است اتصال به سمت فشارضعیف پست توزیع یا حتی شبکه برق فشار متوسط انجام شود که در این حالت هزینه‌های اتصال به شبکه افزایش خواهد یافت.
برآورد قیمت احداث نیروگاه خورشیدی خانگی به شرط استفاده از پنل ایرانی
ردیف ظرفیت نیروگاه حداقل هزینه سرمایه‌گذاری 
1  5 کیلووات 130 میلیون تومان
2  10 کیلووات  230 میلیون تومان
3  15 کیلووات 350 میلیون تومان
4 20 کیلووات 460 میلیون تومان
5 50 کیلووات 1.1 میلیارد تومان
6 100 کیلووات 2.1 میلیارد تومان
7 200 کیلووات 4 میلیارد تومان
میزان فضای مورد نیاز نیروگاه خورشیدی خانگی
ردیف ظرفیت نیروگاه متراژ مورد نیاز
1  5 کیلووات 60 الی 70 متر مربع
2  10 کیلووات 115 الی 130 متر مربع
3  15 کیلووات 170 الی 200 متر مربع
4 20 کیلووات 220 الی 250 متر مربع
5 50 کیلووات 520 الی 600 متر مربع
6 100 کیلووات 1000 الی 1200 متر مربع
7 200 کیلووات 2000 الی 2200 متر مربع
محصول با موفقیت به سبد خرید اضافه شد.