انواع چراغ ال ای دی

امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی در همه ی عرصه ها، در صنعت روشنایی هم شاهد ظهور انواع چراغ ها و تجهیزات نورپردازی با کاربردهای متفاوت هستیم. از لامپ های LED معمولی برای استفاده در منازل گرفته تا چراغ های استخری که فقط در داخل آب قابل استفاده هستند، همه و همه ویژگی هایی دارند که برای شناخت بهتر این محصولات و طبعاً خرید و فروش آن ها لازم است که در این باره بیشتر بدانیم.

 چرا باید درباره لامپ led بیش تر بدانیم؟

امروزه با توجه به سرعت انتشار اطلاعات به لطف ایجاد فضای مجازی و رشد آگاهی مردم در جامعه، امر فروش بیش از پیش با چالش هایی مواجه شده و برای اداره یک کسب و کار موفق نیاز است که بتوانید نیازهای اطلاعاتی مشتریان را برطرف ساخته و ابهامات ایجاد شده در ذهن خریداران را به درستی برطرف کنید.هم چنین شما به عنوان یک خریدار نیز هرچه اطلاعات و دانش بیشتری نسبت به کالای موردنظرتان کسب کنید مسلما خرید موفق تری خواهید داشت.

حتماً شما هم هنگام برخورد با برخی از چراغ ها و مشاهده بسته بندی آن ها، با اصطلاحات و عبارات خاصی مواجه شده اید که شاید کمی برایتان ناآشنا بوده! اکنون ما در این جزوه آموزشی قصد داریم این عبارات را با هم یک به یک مرور کرده و با معنا و مفهوم علمی آن ها بیش تر آشنا شویم.

برای شروع، با رایج ترین تکنولوژی روشنایی دنیا یعنی تکنولوژی LED کاملا آشنا شده و بعد به توضیح مشخصه ها و ویژگی های خاص آن می پردازیم.

LED چیست؟

LED مخفف واژه های Diode Light Emitted یا دیود ساطع کننده نور می باشد.

دیودهای ساطع‌کننده نور در اصل جزو خانواده‌ دیودها هستند که زیر گروه نیمه هادی‌ها می باشند.
خاصیتی که LED ها را از سایر نیمه‌‌هادی‌ها متمایز می‌کند این است که با گذر جریان از آنها مقداری انرژی به صورت نور ازآنها ساطع می‌شود.
LED  ها تا اواخر دهه گذشته فقط می‌توانستند سه نور آبی، سبز و قرمز تولیدکنند که این موضوع باعث کاربرد محدود آنها بود، اما امروزه با رنگ های متنوعی از جمله فرابنفش، بنفش، آبی، آبی سبز، سبز، سبز زرد، زرد، نارنجی، قرمز، قرمز تیره، مادون قرمز و سفید(خنک، گرم، طبیعی و …) در بازار وجود دارند.

انواع LED

به ال ای دی هایی گفته می شود که توان مصرفی و روشنایی بالایی دارند.توان این ال ای دی ها عموما از 0.5 وات بیشتر است. هرجا صحبت از توان ال ای دی می شود نسبت تولید نور به حرارت تولیدی نیز مطرح می شود به طوری که می توان گفت ال ای دی ای که توان نوری بالاتری را نسبت به میزان حرارت تولیدی ارائه دهد از بازدهی و کیفیت بیشتری برخوردار است و به مراتب گران تر می باشد.

رنج توان ال ای دی های پاور در بازار ایران از 0.5 وات آغاز شده و تا 250 وات به فروش می رسد. عمده مصرف این ال ای دی ها در کاربری های هالوژنی و روشنایی موضعی است.

مزایای پاور ال ای دی:

• نور بسیار بالا
• مونتاژ آسان با وجود پایه های نصب سطحی(SMD)
• حجم کم
• ولتاژ راه اندازی به مراتب پایین
• قیمت مناسب
• قابلیت مونتاژ با دستگاه Pick & Place و Oven (در برخی از ال ای دی ها)

معایب پاور ال ای دی:

از معایب این دسته از ال ای دی ها می توان به تولید حرارت بالا اشاره کرد که این موضوع نیازمند استفاده از Heat Sink یا خنک کننده می باشدکه در انواع مختلف برای مصارف گوناگون در بازار موجود می باشد.

نکته بعدی که حتما باید در راه اندازی ال ای دی های پاور دقت کرد استفاده از درایورهای ال ای دی جریان ثابت است. جریان ال ای دی جزو مهمترین پارامترهای آن می باشد که باید به آن دقت کرد چرا که جریان با نور و حرارت تولیدی رابطه مستقیم دارد لذا با کنترل درست جریان می توانید به نور مناسب و حرارت کنترل شده ای دست یابید.

• دی آی پی (DIP LED)

معمولا وقتی از لامپ ال ای دی نام برده می شود ، ذهن ها به سمت لامپ های ال ای دی 5 میلی متری دی آی پی منعطف می شود. این نوع از LED که قدیمی ترین و شناخته شده ترین نوع نیز هستند و در بازار ایران به نام 5 میلی متری ، کلاهی ، اووال و … شناخته می شوند،در سال های ابتدائی کاربرد زیادی در تولیدات روشنایی و نورپردازی داشتند.

این نوع از لامپ ال ای دی از یک پکیج پلاستیکی کپسول مانند تشکیل شده است که درون آن چیپ لامپ ال ای دی وجود دارد و دو پایه بلند فلزی به عنوان اتصال از آن خارج شده است.همچنین برخی از این نوع ال ای دی ها دارای یک برجستگی پلاستیکی اضافه هستند که کار یک لنز ساده را انجام می دهد.

DIP مخفف چیست؟

لغت DIP مخفف تکنولوژی dual in-line package می باشد که تکنولوژی ساخت قطعات الکترونیکی است که دو ردیف پایه برای هر قطعه در نظر گرفته می شود که از درون بورد PCB عبور کرده و لحیم می شوند.

• امروزه کمتر از این نوع ال ای دی ها در صنعت نورپردازی و روشنایی استفاده می شود،چرا که این ال ای دی ها نسبت به مدل های پاور ال ای دی Power LED،اس ام دی SMD و سی او بی COB بازده کمتر ، افت نور بیشتر و نمود رنگ CRI کمتری دارند ، هر چند که در برخی موارد هنوز از این تکنولوژی استفاده می شود.

چرا نور ال ای دی DIP افت می کند؟

علت اصلی کاهش نور این ال ای دی LED ها وجود ساختار پلاستیکی عایق در اطراف ال ای دی DIP LED است که مانع از خروج گرمای تولید شده توسط چیپ ال ای دی LED Chip به بیرون و باعث افزایش دمای آن می شود که در طولانی مدت سبب کاهش نور آن ها می گردد.

در هر حال توصیه می شود چنانچه ناچار به استفاده از این نوع ال ای دی ها برای مصارف روشنایی و نورپردازی هستید ، لزوما از مارک های معتبر استفاده نموده و دقت کنید در انواع توان بالاتر پایه های ال ای دی در قسمت خروجی دارای زائده هیت سینک Heat Sink مانندی جهت انتقال دما باشند و همچنین در قسمت مسی بورد PCB زوائدی برای انتقال دما در نظر بگیرید و این بورد را در فضای غیر بسته استفاده نمایید تا هوا تا حد ممکن با آن در تماس باشد.

SMD مخفف Surface Mounted Device می باشد که به تکنولوژی در ساخت محصولات الکترونیکی گفته می شود و برخلاف قطعات DIP بر پایه لحیم کاری بدون استفاده از سوراخ بر روی بورد بنا شده است. تکنولوژی SMD در LED ال ای دی ها کاربرد فراوانی دارد ، به طوری که اکثر قطعات ال ای دی مورد استفاده در موارد روشنایی و نورپردازی بر پایه این تکنولوژی ساخته شده اند. در شکل بالا نمایی از ساختمان یک ال ای دی SMD را ملاحظه می کنید.

مزایای استفاده از SMD در چراغ های روشنایی

همان طور که گفتیم ، مشکل اصلی ال ای دی های DIP عدم امکان استفاده از هیت سینک های خارجی است. برای رفع این مشکل و در نتیجه امکان بالا بردن توان و طول عمر ال ای دی LED ها و همچنین بهبود کیفیت لحیم کاری ال ای دی LED ها ، تولید کنندگان به تولید ال ای دی های SMD روی آوردند. این LED ها دارای دو یا چند پایه برای لحیم کاری به اضافه یک پد مخصوص برای انتقال حرارت هستند. معمولا جنس این پد از جنس مس با کیفیت است و ال ای دیهایی که فاقد مس مرغوب یا فلزات مناسب تر هستند در انتقال حرارت به مشکل بر خواهند خورد و دارای طول عمر مناسب نخواهند بود.

نکته 1 

• چیپ های اس ام دی دارای انواع مختلف می باشند و بر خلاف تصور عموم مردم ، ال ای دی های پاور Power LED نیز به علت شیوه لحیم کاری آن ها جز دسته اس ام دی SMD ها قرار می گیرند.

از انواع این ال ای دی LED ها می توان به چیپ های SMD اس ام دی 5050 ، 3528 ، 5630 و غیره اشاره کرد که در ال ای دی استریپ ها Strip LED ، نواری و خطی کاربرد دارند.

از نکاتی که باید در مورد چیپ های ال ای دی اس ام دی SMD LED Chips اشاره کرد استفاده از سیم های طلایی Golden Wires در ساختار آن هاست ، در زیر یک تصویر نمونه را برای درک بهتر موضوع قرار می دهیم

همان طور که گفتیم در چیپ های اس ام دی از سیم طلا Golden Wire بهره برده می شود ، لذا یکی از راه های تشخیص اس ام دی SMD ها از سی او بی COB ها همین است ، چرا که سی او بی COB ها به جای سیم های طلا از بورد هایی به منظور برقراری اتصالات بهره می برند.

• سی او بی (COB LED)

یک نمونه COB LED گرد که چیپ های ال ای دی به خوبی در آن دیده می شود

COB مخفف “Chips on Board” به معنی چیپ ( تراشه ) هایی بر روی بورد می باشد. در این فناوری جدید ، تعدادی لامپ LED به صورت چیپ بر روی یک بورد و ماژول سوار می شوند ، به طرزی که زمانی که روشن شدند به صورت یک پنل روشن دیده می شوند.

مزایای مهم COB

همانطور که می دانید ال ای دی ها به عنوان یک محصول فناوری جدید دارای بازده نوری خوب و طول عمر فوق العاده ای هستند.  مشکل اصلی لامپ های ال ای دی این است که در سایز کوچکی نور فوق العاده زیادی از خود منتشر می کنند و این باعث می شود که نور این منابع نوری به نسبت منابع نوری گذشته همچون لامپ های فلورسنت دارای درخشندگی بیشتری باشد که این خود باعث آزار بصری مخاطب می گردد. یک راه حل برای این مورد قرار دادن یک پوشش پخش کننده نور است ، ولی این پوشش باعث هدردهی نور می شود.

لامپ های COB این مشکلات را ندارند ، به این صورت که دیگر خود منبع نور در مساحت بیشتری نور تولید می کند و این باعث خیرگی کمتری نسبت به منابع ال ای دی دیگر می شود. در عین حال نیازی به پوشش خارجی نیز ندارد و این باعث جلوگیری از هدررفت نور می شود.

SMD یا COB کدام بهتر است؟

باید گفت که تولید کنندگان ال ای دی می توانند در سایز های کوچک، نوری با بازده بیشتر تولید کنند. مثلا در بهترین حالت یک منبع نور کوچک ال ای دی می تواند تا 249  لومن به ازای هر وات تولید کند (به ازای 20 میلی آمپر جریان) ، این در حالی است که یک منبع نور ال ای دی بزرگ تر نهایتا تا 161 لومن بر وات قادر به تولید نور می باشد(به ازای 350 میلی آمپر جریان). این کاهش بازده نور به علت سایز بزرگ تر و جریان کشی بیشتر حاصل می گردد. لذا با این شرایط لامپ های COB می توانند مجموعه ای از لامپ های ال ای دی کوچک تر باشند و این یعنی بازده نور بیشتر نسبت به منابع مشابه SMD.

MCOB مخفف “(multiple-cups/chips on board)” به معنی چیپ (تراشه )/جام ها بر روی بورد می باشد. در فناوری سی او بی COB، تعدادی لامپ LED به صورت چیپ بر روی یک بورد و ماژول سوار می شوند ، به صورتی که زمانی که روشن شدند به صورت یک پنل روشن دیده می شوند.در فناوری MCOB به جای یک بورد واحد و یک ماده فسفرسان از چند بورد یا یک برد با چند قسمت استفاده می شود که هر کدام نقش یک لامپ سی او بی را ایفا می کنند که مجموع آن ها تشکیل یک لامپ ام سی او بی MCOB با توان بالاتر را می دهد.

مزایای لامپ MCOB

از مزایای لامپ های سی او بی COB گفته بودیم ، لامپ های MCOB کم و بیش دارای مشخصات مشابه هستند به جز این که در توان های پایین بهتر عمل می کنند و از بازده نوری بیشتری نسبت به لامپ های سی او بی برخوردار هستند. البته باید گفت این لامپ ها به دلیل مساحت زیاد برای استفاده در سیستم های نور اسپات Spotlight و حتی نور های ریزشی Floodlight که در نورپردازی مورد استفاده قرار می گیرند مناسب نیستند. لامپ های ام سی او بی MCOB بیشتر در لامپ های کوچک همچون لامپ های A19 مورد استفاده قرار می گیرند و انتظار داشته باشید در آینده اکثر این لامپ ها از جنس ام سی او بی MCOB ساخته شوند.

شرح اصطلاحات فنی با مثال لامپ

اکنون که با انواع تکنولوژی چراغ های LED آشنا شدیم می خواهیم با ذکر یک مثال به شرح المان های خاصی بپردازیم که بسته به نوع هر چراغ مقادیر مختلفی داشته و در اصل زبان گویای محصول هستند.

به تصویر زیر که نشان دهنده بسته بندی یک لامپ LED استاندارد است توجه کنید:

همان طور که ملاحظه می کنید تمامی مشخصات فنی مربوط به این لامپ محصول روی بسته بندی آن درج شده است. حال می خواهیم این اطلاعات را در 4 بخش مجزا که در تصویر شماره گذاری شده، بازخوانی کرده و یک به یک بررسی کنیم.

بخش 1 : لومن یا وات ؟!

در قسمت 1 تصویر جدولی را می بینید که نشان دهنده دو عدد وات و لومن است. اما این دو به چه معنا هستند ؟

لومن(Lumen) یا شار نوری چیست؟

اغلب ما عادت داریم به هنگام خرید لامپ برای پیش بینی میزان روشنایی آن در مورد میزان وات آن سوال کنیم. این امر (البته تاحدودی!) در رابطه با لامپ های رشته ای قدیمی درست بود و رابطه معناداری بین وات و میزان نوردهی آنها وجود داشت اما در رابطه با چراغ هایLED موضوع کمی متفاوت است!

به طور کلی وات بیانگر میزان انرژی مصرفی توسط یک لامپ است و نه شدت روشنایی آن! واحد اندازه گیری قدرت روشنایی یک چراغ ” لومن ” (Luminous Flux) می باشد. در واقع لومِن واحد اندازه‌گیری شار نوری است و مقدار نوری است که از یک چشمه نور در هر ثانیه خارج شده و یا توسط یک جسم در یک ثانیه دریافت می شود. به زبان ساده تر هرچه مقدار آن بیشتر باشد قدرت روشنایی لامپ بالاتر خواهد بود.

بنابراین بهترین معیار برای اندازه گیری روشنایی یک چراغ لومن است نه وات!

• ترفند:

اگر می خواهید که از روی وات مصرفی لامپ، حدود لومن آن را برآورد کنید می توانید جدول زیر را به خاطر بسپارید!

پس همان طور که از قسمت 1 بسته بندی مورد مثال ما برداشت می شود، لامپ موردنظر ما (که یک لامپ 6 وات است)، قدرت روشنایی 450 لومن را داراست که برابر با روشنایی لامپ های معمولی با توان مصرفی 40 وات است!

 بیش تر بدانید!

در رابطه با مبحث اندازه گیری میزان روشنایی شاید به کلمه“ لوکس“ هم برخورد کرده باشید. خالی از لطف نیست که مختصری هم در مورد این واحد بدانیم…

واحد استاندارد جهانی شدت روشنایی Lux یا FC است.

1 اف سی برابر  با 1 لومن نوری است که از فاصله‌ی یک فوتی به سطحی برابر یک فوت مربع تابیده می شود. در اصل این مقدار برابر یک لومن در هر فوت مربع می‌باشد.

1  لوکس معادل چیست؟

تجربی:  1 لوکس، برابر با شدت روشنایی حاصل از یک شمع در فاصله یک متر است.

علمی:  1 لوکس برابر یک لومن نور تابیده شده از فاصله‌ی یک متری به سطحی با مساحت یک متر مربع است، یعنی: 1 لوکس=یک لومن در هر متر مربع می باشد.

 

اگر فرضاً 2۰۰۰ لومن نور بر روی یک متر مربع تابیده شود شدت روشنایی 2۰۰۰ لوکس بدست می دهد. و اگر همان 2۰۰۰ لومن بر روی ۱۰ متر مربع تابانده شود این شدت برابر 2۰۰ لوکس خواهد شد.

* نور ماه کامل نیز در آسمان صاف تقریباً معادل یک لوکس است. این واحد در کشور ما واحد استاندارد اندازه گیری روشنایی محیط است.

بخش 2 : نور گرم یا خنک ؟!

حتما تاکنون دیده اید که لامپهای حبابی قدیمی، نور زردرنگی دارند. این رنگ نور به نام آفتابی گرم یا ملایم نیز شناخته می شود. نکته قابل توجه در این موضوع آن است که به طور کلی رنگ های نور خنک تر، طبیعی تر به نظر می رسند مانند نور دی لایت که یک رنگ نور خنک و روشن است. تصویر زیر به خوبی نشان دهنده تفاوت رنگ اجسام تحت تاثیر 3 رنگ نور تابیده شده در یک اتاق است.

CCT یا دمای رنگ نور

اما برای درک بهتر رنگ نور ابتدا باید به چند موضوع زیر توجه کنید.

CCT یا دمای رنگ نور، رنگ نوری است که از یک لامپ ساطع می شود که مقدار عددی این رنگ با مقیاس دمای کلوین (K) مرتبط است.

این دما بر اساس رنگ فلزی است که گرم می شود. وقتی یک فلز را گرم کنید، ابتدا رنگ آن قرمز شده و به تدریج به سمت نارجی، زرد و … تغییر می کند(نمودار صفحه بعد را ببینید). در گذشته بر اساس دمای رشته ی لامپ های رشته ای، رنگ خاصی توسط لامپ تولید می شد. دمای رنگ در LED ها پارامتری است که نشان می دهد نور LED چگونه دیده می شود هر چند در LED ها رشته ی فلزی که گرم شود و نور تولید کند وجود ندارد.

همان طور که در تصویر می بینید هرچه عدد کلوین کمتر باشد، رنگ نور زردتر است و هرچه این عدد مقدار بزرگتری به خود بگیرد رنگ نور به سمت آبی تر شدن می رود.

• لامپ های حبابی معمولی حدود 2700k هستند.
• رنگ نور 3000k به Warm White مشهور است که هیچ گونه آسیبی به چشم بیننده وارد نمی کند و در عین حال یک نور تقریباً متعادل است.
• رنگ نور5000k به نور Daylight مشهور است.

برخلاف لامپ های قدیمی ، لامپ های LED در تنوع های گوناگونی از نظر دمای رنگ وجود دارند تا هرگونه نیاز نورپردازی شما را برآورده کنند. تولیدکنندگان چراغ موظفند که این عدد را روی بسته بندی محصول و جزو مشخصات آن برای ارائه به مشتریان قرار دهند.

لامپ موردنظر ما در مثال طرح شده همان طور که روی بسته بندی آن در قسمت 2 می بینید، دارای رنگ نور 3000k یا همان Warm White است.

بخش3 : لیست مشخصات

• شار نوری یا لومن:

که در صفحات قبل مفصل به توضیح آن پرداختیم.

• زاویه تابش یا Beam Angle (بر حسب درجه):

زاویه ای که یک لامپ، نور خود را با آن، منتشر میکند. هرچه این زاویه بزرگتر باشد، وسعت روشنایی بیشتر است. البته، این بزرگتر بودن زاویه همیشه خوب نیست. مثلا اگر در یک سوله با سقف بلند، بخواهید کف سالن را روشن کنید، نیاز به لامپهای با زاویه نور کم دارید. چون اگر زاویه نور زیاد باشد، میزان بسیار زیادی از نور در فضای بالای سالن به هدر میرود. اما اگر برای پذیرایی منزل، یا برای لوستر، نیاز به لامپ دارید، باید لامپهای با زاویه بالاتری انتخاب کنید.

زاویه نور را با یک عدد به تنهایی نمیتوان نشان داد. یک منبع نور، در زاویه های مختلف، شدتهای مختلفی را از خود تابش میکند. آنچه که به عنوان یک عدد در نمایش زاویه نور نشان میدهند، میانگین زاویه نور است.

• طول عمر(Life):

مقدار طول عمر هر نوع لامپ طبق استاندارد ملی مربوطه اندازه گيری و برحسب ساعت در برچسب انرژی اعلام می‌شود. محاسبه طول عمر با توجه به اندازه‌گیریهای آزمایشگاهی کمپانی‌ها و با در نظر گرفتن پارامترهای نرخ انرژی، شار نور، مواد مورد استفاده، تکنولوژی ساخت و . . . مورد محاسبه تقریبی قرارمی‌گیرد. به منظور مقایسه بهتر، طول عمر متوسط انواع لامپ در جدول زیرارائه شده است:

نوع لامپ	طول عمر (ساعت)
رشته‌ای معمولی	1200 – 1000
هالوژن معمولی	2000 – 1500
کم‌مصرف	9000 – 8000
فلورسنت	10000 – 8000
بخار جیوه مستقیم	5000 – 4000
بخار جیوه	20000 – 15000
متال هالاید	20000 – 8000
بخار سدیم	24000 – 20000
ال‌ای‌دی (LED)	50000-15000

• ولتاژ(V):

این عدد همان ولتاژی است که لامپ با آن روشن می شود. با توجه به نوسانات برق، معمولا دستگاهها و تجهیزات برقی را به صورتی می سازند که با یک محدوده ولتاژ بتواند کار کند. کمترین محدوده این ولتاژها معمولا 220 تا 240 ولت است. اما در میان لامپ های مختلف میتوان لامپ هایی را هم یافت که محدوده ولتاژ آنها بین 100 تا 125 ولت است.

• جریان(mA):

حداقل جریان برقی که لامپ برای روشن شدن باید دریافت کند که بر حسب آمپر(A) یا میلی آمپر(mA) درج می گردد.

نکته!

اگر ما یک وسیله برقی داشته باشیم که با ولتاژ ۱۱۰ ولت کار می کند و به اشتباه آن را به ولتاژ ۲۲۰ ولت وصل کنیم. مطمئنا آن وسیله آسیب می بیند. ولی در مورد جریان این طور نیست. یعنی اگر ما یک وسیله داشته باشیم که ۲ آمپر جریان مصرف می کند، در صورتی که آن را به یک منبع تغذیه ۳ آمپر وصل کنیم، آن دستگاه فقط به اندازه آن ۲ آمپری که نیاز دارد از منبع تغذیه برمی دارد و آسیبی به مدار آن وارد نمی شود.

• سرپیچ (Base)

سایز سرپیچ لامپها 6 دسته معروف دارد:

سرپیچ E14 یا SES:

به سرپیچ شمعی معروف است و بیشتر در لوسترها و آباژورها به کار میرود. قطر این سرپیچها 14 میلی متر است.

سرپیچ E27 یا ES:

به سرپیچ معمولی معروف است و بیشترین مورد مصرف را در میان لامپها دارد. قطر این سرپیچها 27 میلیمتر است.

سرپیچ E40 :

به سرپیچ صنعتی معروف است و برای لامپ های وات بالا، در صنایع و کارخانجات استفاده میشود. قطر این سرپیچها 40 میلی متر است.

سرپیچ سوزنی یا MR16 یا GU5.3:

قبل از ساخته شدن پایه  GU10، تنها پایه موجود برای استفاده از لامپ هالوژن جهت روشنایی، استفاده کردن از پایه MR16 بود که چون لامپ ها با ولتاژ 12 ولت ac کار می کردند، نیاز به یک ترانس هم بود. این مدل پایه لامپ دارای دو پین باریک بوده که فاصله بین آنها 5.3 میلیمتر می باشد.

سرپیچ استارتی یا GU10  :

این پایه در ابتدا برای لامپ هالوژن طراحی شد و امروژه پرکاربردترین پایه برای لامپ های LED می باشد. این پایه دارای دو پین است که در هنگام نصب با گرداندن لامپ در سرپیچ خود جا می رود و اتصال برقرار می شود. علت نامگداری این پایه به GU10 این است که بین مرکز دو پین فاصله 10 میلیمتری وجود دارد.

مزایای سرپیچ GU10

1. 1. سهولت استفاده و بهره‌برداری نسبت به سوکت‌های سوزنی 3
2. ایمنی مطلوب به سبب افزایش فاصله بین پایه‌ها
3. دارای مکانیزم قفل‌شوندگی لامپ در سوکت
4. دوام و طول عمر بالاتر اتصال‌های سوکت GU10 نسبت به سوکت GU5.3
5. منطبق بر استانداردهای ملی و بین‌المللی و بهترین انتخاب برای لامپ‌های هالوژنی LED با ولتاژ 230 ولت برق شهر

سرپیچ B22 یا BC:

این پایه ابتدا در انگلستان ساخته شده است و بیشتر هم در همان انگلستان مورد استفاده قرار می گیرد. قطر این سر پیچ 22 میلیمتر می باشد. ولتاژ بر دو پین موجود روی پایه اعمال می شود. توان های متداول در این نوع پایه 60 و 100 وات بوده که امروزه با لامپ های LED به 7 و 13 وات تغییر یافته است.

لامپ های ال ای دی با سرپیچ های موجود کاملا سازگارند.

– ال ای دی های حبابی تا ۵۰ وات دارای سرپیچ معمولی (E27)
– ال ای دی های وات بالا سرپیچ بزرگ (E40)
– ال ای دی های اشکی که در لوستر نصب میشوند سرپیچ شمعی (E14)
– ال ای دی های هالوژن SMD و COB سرپیچ استارتی یا سوزنی(  MR16یا  GU10)

• دمای رنگ:

CCT یا دمای رنگ نور که در صفحات قبل مفصل به توضیح آن پرداختیم.

چنانچه نور لامپ توسط يک رفلکتور در زاويه معيني هدايت شود (مانند لامپ هاي هالوژن رفلکتور دار)، در اين صورت ميزان نور منتشر شده از اين لامپ را با شدت نور آن مي سنجند.

شدت نور (Light Intensity) برابر است با ميزان نور منتشر شده از واحد زاويه فضايي. واحد سنجش شدت نور کندل يا شمع است که با cd نشان داده مي شود.

به عنوان مثال براي سنجش لامپ هايي که در زير نشان داده شده است از مفهوم شدت نور استفاده مي شود:

ضریب تشخیص رنگ(CRI):

همه ما این تجربه را داشته‌ایم که رنگ اشیا زیر نور لامپ‌های مختلف، متفاوت از آنچه زیر نور خورشید دیده می‌شوند، به نظر می‌رسند. حال چنانچه نور خورشید را به عنوان یک نور ایده‌آل و مرجع برای تشخیص دقیق رنگ‌ها فرض نماییم، شاخص بازده یا نمود رنگ عددی خواهد بود که نشان می‌دهد به چه میزان رنگ اشیا زیر نور یک لامپ، به رنگ استاندارد آن‌ها (یعنی زیر نور خورشید) نزدیک‌تر است. این شاخص نشان می‌دهد كه نور منتشر شده توسط لامپ تا چه اندازه رنگ‌ها را واقعی نشان می‌دهد.

CRI در مورد لامپ‌ها عددی بین 20 تا 100 است و هر چه این عدد بالاتر باشد نمود رنگ واقعی‌تر است، بنابراین برای جاهایی كه نمایش واقعی رنگ اهمیت زیادی دارد نظیر نساجی، اتاق رنگ صنایع خودرو سازی، اتاق گریم و آرایش و … استفاده از لامپ‌های با بازده رنگ بالا توصیه می‌شود. اگر شاخص نمود رنگ را برای نور خورشید برابر 100 فرض کنیم، محدوده آن برای لامپ‌های مختلف مطابق جدول زیر خواهد بود:

نوع لامپ	شاخص نمود رنگ
رشته‌ای معمولی	100 – 95
هالوژن معمولی	100 – 95
کم‌مصرف	85- 75
فلورسنت	85- 70
بخار جیوه مستقیم	60
بخار جیوه	45 – 40
متال هالاید	95 – 70
بخار سدیم	کمتر از 30
ال‌ای‌دی (LED)	85- 75

• فرکانس (Frequency):

در تمامی دستگاه های برقی معمولا با شاخصی به اسم فرکانس برخورد می کنیم. به طور کلی منظور از فرکانس تعداد دفعاتی است که جریان برق در ثانیه کل مدار را طی می کند، واحد آن نیز هرتز است. اگر جریان برق یکبار مدار را طی کند فرکانس آن 1 هرتز خواهد بود و در صورتی که 60 هرتز باشد، 60 بار در ثانیه مدار را طی می کند.

ابزارهای برقی علاوه بر اینکه در یک ولتاژ مشخص کار می کنند(120 یا 240 ولت)، در یک محدوده فرکانس مشخص نیز کار می کنند. اغلب ابزارهای برقی در فرکانس 50 هرتز کار می کنند و در کشور ایران نیز برق شهری فرکانس 50 هرتز دارد.

• کد فوتومتری

مطابق پيش نويس استاندارد DC-977-34D كد فتومتري به شرح زير مي باشد   :

 

8

7

7

/

0

3

8

    (5)       (4)         (3)                     (2)          (2)         (1)

1. شاخص نمود رنگ (CRI)
2. دمای رنگ (CCT)
3. مختصات كروماتيسيتي اوليه در محدوده بيضي 3 پله اي مك آدام
4. مختصات كروماتيسيتي حين بهره برداري (پس ازگذشت 25 % از طول عمر اسمي آن يا حداكثر تا 6000 ساعت) در محدوده بيضي 5 پله اي مك آدام
5. گروه حفظ شار نوري در 25 %طول عمر اسمي (حداكثر 6000 ساعت)

درصد خرابی (Percentage of failure):

سازنده بايد اين مشخصه لامپهاي LED با كلاهك  GU5 ،GU10 ،E14 و E27 را از طريق بروشور، برگه مشخصات فني و يا وب سايت اظهار نمايد. از آنجا كه طول عمر واقعي لامپ LED به شدت به دماي محيط كاركرد آن وابسته است سازنده با توجه حداكثر دماي كاركرد اظهار شده در اعلام اين مشخصه بايد دقت نمايد.

• اين مقدار به اين مفهوم است كه پس از كاركرد در حداكثر دماي درج شده و به مدت زمان اظهار شده، شار نوري يك مجموعه n عددي از لامپهاي LED با كلاهك GU5، GU10 ،E14 و E27 به 70 ٪ شار نوري اوليه خود ميرسد و فقط 50 ٪ از لامپهاي LED با كلاهك GU5، E27 و E14 ، مي سوزد.
• به زبان ساده تر، L70 طول مدتی است که نور لامپ از ۱۰۰ درصد به ۷۰درصد برسد. کم نور شدن یا چشمک زدن زودهنگام لامپ ها بدلیل مرغوب نبودن چیپ استفاده شده در لامپ است و معمولا در لامپ های بی کیفیت رخ می دهد.

• حفظ شار نوری(Lumen Maintanance):

نسبت شارنوري در زمان مشخصي از طول عمر لامپ LED به مقدار اوليه شار نوري همان لامپ كه به صورت درصدي از شار نوري اوليه مي باشد.

يادآوري: حفظ شار نوري لامپ LED در صورتيكه شامل بيش از يك LED باشد، تحت تأثير كاهش شار خروجي LEDها و يا تركيبي از كاهش شار خروجي آنها با  LEDهاي معيوب است.

• دمای بهینه کارکرد لامپ:

حداقل گستره دماي كاركرد لامپهاي LED با كلاهك  GU5 ،GU10 ،E14  و E27 از 20 – تا 40 درجه سلسيوس مي باشد و این بدان معنی است که لامپهای فوق در بازه دمای ذکر شده بیشترین طول عمر و بهترین کارایی را خواهند داشت.سازنده بايد اين محدوده دما را از طريق بروشور، برگه مشخصات فني و يا وب سايت اظهار نمايد.

بخش 4: برچسب مصرف انرژی:

لامپ ها هم به مانند دیگر وسایل برقی دارای برچسب انرژی میباشند ، هنگامی که برای خرید لوازم برقی منزلمان به فروشگاه ها می رویم روی جعبه ی برخی از آن ها نوشته شده “سازگار با محیط زیست ” و برچسب های رنگی یا همان برچسب های انرژی به ما کمک می کند تا برای خانه یا محل کار خود وسیله ای را خریداری کنیم که هم برای ما سودمند باشد و هم برای محیط زیستمان. این برچسب، می بایست موارد زیر را شامل شود :

• رتبه بندی از سبز تا قرمز:

که هرچه رتبه درج شده سبز تر باشد محصول کارآمد تر است و مصرف بهینه تری دارد. (A to E)

• مقدار توان نور:

که بر حسب وات مصرفی بیان می شود. (w)

• میزان مصرف برق:

که معمولا بر حسب کیلووات ساعت درج می گردد. (kw/h)

• طول عمر مفید لامپ:

که بر حسب ساعت لحاظ می گردد. (h)

 

اکنون با استفاده از مطالبی که در این بحث مطرح شد،می توانید با دید روشن تری نسبت به تکنولوژی LED و انواع مختلف آن و کاربردهای آن در صنعت و منازل بنگرید.امیدواریم که این مقاله مورد پسند شما واقع شده باشد.مثل همیشه منتظر شنیدن نظرات،انتقادات و پیشنهادات شما هستیم! ضمناً فراموش نکنید که بازار LED ها همانند بازار دیگر کالاها پر از انواع مختلف با کیفیت های گوناگون است پس حتما برای تهیه یک چراغ ال ای دی مناسب و باکیفیت،به خوبی درباره مشخصات فنی آن تحقیق کنید.یکی از راه های تشخیص این موضوع می تواند ضمانت نامه فروشنده این محصولات به خریداران باشد که تا حد زیادی تایید کننده کیفیت کالا است.برای کسب اطلاعات و راهنمایی های بیشتر با کارشناسان ما شرکت الکتروفورس در تماس باشید.